ข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคที่มาพร้อมกับวัยในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะคนที่มีปัจจัยเสี่ยงไม่ว่าจะเป็นน้ำหนักตัวมาก เล่นกีฬาหักโหม โดยเฉพาะการวิ่งหรือกระโดด และการใช้งานเข่าโดยไม่ทะนุถนอม ทำให้ข้อเข่าเสื่อม เกิดอาการปวดและเข่าผิดรูปขึ้นมาได้ ข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคที่ทำให้ผู้ป่วยสูงวัยมีความทุกข์ทรมาน โดยเฉพาะคนที่อาการเป็นมาก อาจทำให้ไม่สามารถเดินเหินได้เหมือนปกติ หลายคนจึงพยายามหาแพทย์เพื่อรักษา รับประทานยาแก้ข้อเข่าเสื่อม แต่หากขาดความรู้เรื่องการรับประทานยาที่ดี ก็อาจทำให้เกิดข้อเสียได้เช่นกัน
ยาแก้ข้อเข่าเสื่อมมีกี่ประเภท
ในความเป็นจริงแล้ว ยาที่ใช้แก้อาการข้อเข่าเสื่อมโดยตรงนั้นยังมีน้อยมาก ส่วนใหญ่จะเป็นยาที่ช่วยรักษาอาการปวดจากข้อเข่าเสื่อม ยาแก้ข้อเข่าเสื่อมในกลุ่มยาแก้ปวดก็จะประกอบไปด้วย
1.พาราเซตามอล เป็นยาสามัญประจำบ้านที่ถูกใช้มากที่สุด กลไกของพาราเซตามอลคือลดการอักเสบ แต่ด้วยตัวของมันเองมีฤทธิ์อ่อน ปกติจึงใช้ร่วมกับยาลดอาการปวดตัวอื่นๆ เพื่อเสริมประสิทธิภาพกัน
2.ยากลุ่ม NSAIDs ยากลุ่มนี้คือยาลดอาการอักเสบ ลดอาการปวดเป็นผลพลอยได้ตามมา ยากลุ่มนี้มีหลายตัว ตั้งแต่รุ่นแรกๆ ที่มีผลข้างเคียงคือกัดกระเพาะอย่างรุนแรงทำให้คนไข้มีแผลในกระเพาะอาหารได้ถ้ากินเรื้อรังและกินอย่างไม่ถูกวิธี ยากลุ่มนี้จะลดการสร้าง Prostaglandin ซึ่งเป็นสารกระตุ้นการปวดในร่างกาย ทำให้มีการอักเสบน้อยลงและปวดน้อยลงตามลำดับ การกินยากลุ่มนี้จึงพึงระวังผลข้างเคียงต่อกระเพาะอาหาร และในบางรายงานบอกว่ามีผลกับหัวใจด้วย
3.ยากลุ่มฝิ่น (opioid) สามารถใช้รักษาอาการปวดได้ โดยเฉพาะกลุ่มที่มีอาการปวดมาก ยาในกลุ่มฝิ่นมีหลายแบบและหลายฟอร์มในการนำเข้าสู่ร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นยาฉีด ยากิน หรือเป็นแบบแผ่นแปะ และความรุนแรงขึ้นกับประเภท แต่การรักษาข้อเข่าเสื่อมส่วนใหญ่เรามักให้เป็นยากินประเภทออกฤทธิ์อ่อน หากไม่สามารถควบคุมอาการได้จึงค่อยเพิ่มเป็นยาที่แรงกว่าตามลำดับ
นอกจากยาในกลุ่มลดอาการปวดแล้ว ยังมียาอีกประเภทที่ช่วยเสริมการสร้างข้อเข่าที่ดี กระดูกอ่อนและน้ำในข้อต่างๆ ยากลุ่มนี้คือกลุ่มกลูโคซามีน ซัลเฟต ซึ่งจะช่วยกระตุ้นการสร้างเยื่อกระดูกอ่อนบริเวณข้อ ทำให้ข้อที่เสื่อมนั้นกลับมาดีขึ้น ตัวยานี้ที่ใช้บ่อยคือ ไวอาทริล (Viatril) ซึ่งบางครั้งแพทย์กระดูกและข้อจะสั่งมาให้เราได้ใช้ ยากลุ่มนี้มีทั้งแบบแคปซูลและแบบซองละลายน้ำ ทำให้สามารถรับประทานได้ง่าย พร้อมให้ยาออกฤทธิ์ได้จริง
การเลือกยารักษาที่ดีไม่เพียงดูประโยชน์ แต่การระมัดระวังผลข้างเคียงก็สำคัญ การเลือกใช้ยาในผู้สูงอายุจำเป็นต้องระมัดระวังเป็นอย่างมากและควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์เสมอ เพื่อลดความเสี่ยงจากการใช้ยาไม่ถูกวิธีให้มากที่สุด
